Maaike Steeman
Fascinatie voor gedrag
Als kind kon ik mij verwonderen over het gedrag van mensen en vooral het gedrag van volwassenen. Ik dacht dat volwassenen alles konden en alles wisten en toch zag ik ze dingen doen die niet handig waren: uitstellen, niet luisteren naar elkaar, niet eerlijk zijn, ongeduldig zijn, piekeren, roddelen, boos worden, vermijden, A zeggen B doen, te veel eten, drinken, kopen, roken, etc.. Als ik het journaal keek was ik verbijsterd over het gedrag van wereldleiders. Op school kon ik mij verbazen over het gedrag van leerkrachten als ik ze dingen zag doen waarvan ik als kind kon zien dat die het probleemgedrag van mijn klasgenoten alleen maar erger zou maken: dreigen, straffen, preken, vernederen, veroordelen, schreeuwen, etc.. Gedrag waar ik mijzelf, ook al was het niet op mij gericht, gespannen en onveilig door voelde in de klas. Ik vroeg mij af of ze misschien vergeten waren hoe het is om een kind te zijn?
Tijdens mijn studie leerde ik dat negatieve emoties en gedachten het gedrag beïnvloeden, dat je symptomen kan categoriseren in stoornissen en dat daar behandelingen voor zijn die mensen daar van af kunnen helpen. Dat was interessant, maar ik miste iets. Ik was inmiddels zelf volwassen en merkte dat mijn eigen gedrag niet altijd was zoals ik het graag zou zien en dat het niet meeviel om bepaalde gedragspatronen te doorbreken. Ik zag dat geen enkel mens vrij is van negatieve emoties, gedachten en onhandig gedrag, ook ik en mijn deskundige collega’s niet. Ik merkte dat de behandelingen, die ik en mijn collega’s aanboden, de cliënt niet altijd hielpen en de problemen soms erger maakten. Dat was tot mijn grote verdriet ook het geval bij mijn zusje, die uiteindelijk een eind aan haar leven maakte. Dat maakt mij nog meer gedreven in het zoeken naar antwoorden; waarom doen mensen wat ze doen?
ACT
In 2007 kwam ik in de boekenkast van een collega het boek “Uit je hoofd in het leven.” van Steven Hayes tegen. Dit is een zelfhulpboek over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT). Ik was meteen geraakt door wat ik las, nu vielen de kwartjes op hun plek! Al dat rare gedrag werd logisch en het gaf mij handvatten om negatieve patronen bij mijzelf en bij cliënten te doorbreken.
Vanaf toen ben ik mij in ACT gaan verdiepen. Dat was niet alleen razend interessant, het heeft ook mijn leven verrijkt. Bij ACT besteed je veel aandacht aan leven volgens je waarden, leven hoe jij wilt leven. Dat is een prachtig avontuur. Het heeft mij veel gebracht als mens, als moeder, partner en hulpverlener. Ik gun het iedereen om kennis te maken met deze inzichten en handvatten. Daarmee zou een hoop leed voorkomen kunnen worden in de wereld en het geeft ruimte aan mensen om hun kostbare leven voluit te leven.
Boeken
Ik heb het boek Wonderlijke binnenwereld geschreven zodat kinderen al vroeg kunnen leren hoe hun binnenwereld (en die van anderen) in elkaar zit. Dit boek had ik als kind willen lezen! Als je goed weet hoe het werkt, dan kan je van de sterke kanten gebruik maken en kan je beter om gaan met de lastige kanten van onze binnenwereld. Want die zijn er zeker ook.
Samen met mijn goede vriendin en collega Femke Klomp heb ik het boek Psychologische flexibiliteit in het onderwijs geschreven. We hopen daarmee leerkrachten te ondersteunen in hun eigen veerkracht en ze handvatten te geven hoe ze kinderen op dat gebied kunnen helpen.
ACT training
Aangezien kinderen vooral leren van volwassenen vind ik het heel waardevol om docenten (en andere mensen die veel met kinderen werken) te trainen in ACT vaardigheden. Verder denk ik dat het vak leerkracht een zeer veeleisend beroep is en dat docenten baat kunnen hebben bij de vaardigheden die je leert bij ACT. Zodat ze vanuit vitaliteit, kracht en flexibiliteit de kinderen kunnen begeleiden.